Ang hepe ng WHO na si Tedros Adhanom Ghebreyesus ay naghahatid ng kanyang ulat sa 76th World Health Assembly, ang katawan ng paggawa ng desisyon ng UN agency, na nagpupulong ngayong linggo.
Nananatili pa rin ang pagbabanta
“Ang pagtatapos ng COVID-19 bilang isang pandaigdigang emergency sa kalusugan ay hindi ang katapusan ng COVID-19 bilang isang pandaigdigang banta sa kalusugan,” sinabi ni Tedros sa Member States.
“Ang banta ng isa pang variant na umuusbong na nagdudulot ng mga bagong pag-aalsa ng sakit at nananatili ang kamatayan, at ang banta ng isa pang pathogen na umuusbong mas nakamamatay na potensyal labi.”
Higit pa rito, sa harap ng magkakapatong at nagtatagpo-tagpo na mga krisis, “Ang mga pandemya ay malayo sa tanging banta na kinakaharap natin”, idinagdag niya, na binibigyang-diin ang pangangailangan para sa epektibong pandaigdigang mekanismo na tumutugon at tumutugon sa mga emerhensiya sa lahat ng uri.
“Kapag ang susunod na pandemya ay kumakatok – at ito ay – dapat tayong maging handa na sumagot nang tiyak, sama-sama, at pantay-pantay,” payo niya.
Naapektuhan ang mga target sa kalusugan
Sinabi ni Tedros na ang COVID-19 ay may malaking implikasyon para sa mga target na nauugnay sa kalusugan sa ilalim ng Sustainable Development Goals (SDGs), na may deadline na 2030.
Naapektuhan din ng pandemya ang pag-unlad patungo sa Triple Billion na mga target, na inihayag sa 2017 World Health Assembly.
Ang limang taong inisyatiba ay nananawagan para sa pagtiyak na isang bilyong mas maraming tao ang may pangkalahatang saklaw sa kalusugan, isang bilyon pa ang mas mahusay na protektado mula sa mga emerhensiya sa kalusugan, at isa pang bilyong higit pa ay nagtatamasa ng mas mabuting kalusugan at kagalingan.
Pagkilos sa SDGs
Iniulat ni Tedros na ang mga bansa ay gumawa ng pag-unlad sa pangkalahatang saklaw ng kalusugan, na may ilan 477 milyong tao nakikinabang ngayon. Gayunpaman, nagbabala siya na kung magpapatuloy ang kasalukuyang mga uso, wala pang kalahati ng mga tao sa mundo ang masasakop sa pagtatapos ng dekada, “ibig sabihin, kailangan nating hindi bababa sa doble ang bilis”.
Ipinakita rin iyon ng COVID-19 walong bilyong tao – karaniwang lahat ng tao sa planeta – kailangang mas maprotektahan sa mga emerhensiya.
“Ang pandemya ay nabalisa sa amin, ngunit ipinakita nito sa amin kung bakit ang SDGs ay dapat manatiling ating north starat kung bakit kailangan nating ituloy ang mga ito nang may parehong pagkaapurahan at determinasyon kung saan natin nalabanan ang pandemya,” aniya.
Pagtataguyod ng kalusugan, pag-iwas sa sakit
Binigyang-diin din ni Tedros ang ilang tagumpay na nagawa sa nakalipas na taon sa tinatawag niyang “limang Ps”: pagtataguyod, pagbibigay, pagprotekta, pagpapalakas, at pagganap para sa kalusugan.
Ang mga bansa ay gumawa ng aksyon upang itaguyod ang kalusugan sa pamamagitan ng pag-iwas sa sakit at pagtugon sa mga ugat nito, Halimbawa. Sa pagitan ng 2017 at 2022, 133 na pamahalaan ang nagtaas o nagpasimula ng bagong buwis sa mga produktong nakakapinsala sa kalusugan, gaya ng tabako at matamis na inumin.
“Nakikita rin namin ang naghihikayat na pag-unlad sa pag-aalis ng trans-fat na gawa sa industriya mula sa pandaigdigang supply ng pagkain,” sabi niya. “Maraming bansa ang nakagawa din ng kahanga-hangang pag-unlad sa pagbabawas ng paggamit ng asin, isang nangungunang panganib na kadahilanan para sa cardiovascular disease.”
Alisin ang polio
Tungkol sa proteksyon, binanggit ni Tedros na sa pagtatapos ng COVID-19 at mpox bilang mga pandaigdigang emerhensiya sa kalusugan ng publiko, ang polio na lang ang natitira ngayon.
Kasunod ng all-time low na limang ligaw na kaso ng poliovirus noong 2021, tumaas ang bilang noong nakaraang taon, na may 20 kaso sa Pakistan, dalawa sa Afghanistan, at walo sa Mozambique.
Binigyang-diin niya na ang WHO at mga kasosyo ay “nananatiling matatag na nakatuon sa pagtatapos ng trabaho ng pagpapadala ng polio sa kasaysayan”.
Ang Sustainable Development Goals ay isang blueprint upang makamit ang isang mas mahusay at mas napapanatiling hinaharap para sa lahat.
Bagong kasunduan sa pandemic
Tinapos ni Tedros ang kanyang mga pahayag sa pamamagitan ng paghihimok sa mga bansa na “kumuha ng bilis ng pag-unlad” sa Triple Billion at mga target na SDG na may kaugnayan sa kalusugan.
Nanawagan siya ng madalian at nakabubuo na negosasyon sa bagong pandaigdigang kasunduan sa pandemya at sa International Health Regulations (IHR), ang kasunduan na namamahala sa paghahanda at pagtugon sa mga emerhensiyang pangkalusugan, “upang hindi na muling haharapin ng mundo ang pagkawasak ng isang pandemya tulad ng COVID -19”.
Hiniling din niya sa mga bansa na suportahan ang 20 porsiyentong pagtaas sa kanilang mga kontribusyon upang suportahan ang gawain ng WHO.
Sumber :